Милли Холестерин Мәгариф Программасы (NCEP), Америка Диабет Ассоциациясе (АДА) һәм CDC мәгълүматлары буенча, липид һәм глюкоза дәрәҗәсен аңлау мөһимлеге сәламәтлек саклау чыгымнарын һәм профилактик шартлардан үлүчеләрне киметүдә иң мөһиме. [1-3]
Дислипидемия плазманың биеклеге дип билгеләнәхолестерин яки триглицеридлар (TG), яисә икесе дә, яки түбәнюгары тыгызлыктагы липопротеин (HDL)атеросклероз үсешенә ярдәм итүче дәрәҗә.Дислипидемиянең төп сәбәпләре ген мутацияләрен кертә ала, алар артык җитештерүгә яки TG-ның җитешсезлеген чистартуга китерә һәмаз тыгызлыктагы липопротеин (LDL)холестерин яки аз җитештерүдә яки HDL-ны артык чистартуда.Дислипидемиянең икенчел сәбәпләренә туенган майны һәм холестеринны артык диета белән утырган яшәү рәвеше керә. [4]
Холестерин - барлык күзәнәк тукымаларында, канда, үттә һәм хайван майларында булган липид, ул күзәнәк мембранасы формалашу һәм эшләү, гормон синтезы, майда эри торган витамин җитештерү өчен кирәк.Холестерин липопротеиннардагы кан аша йөри.5 ЛДЛ күзәнәкләргә холестерин китерә, ул мембраналарда яки стероид гормоннары синтезы өчен кулланыла.6 LDL дәрәҗәсе күтәрелү артерияләрдә холестеринның барлыкка килүенә китерә. [5]Киресенчә, HDL күзәнәкләрдән артык холестерин җыя һәм аны бавырга кире кайтара.Кандагы холестеринның күтәрелүе башка матдәләр белән берләшә ала, нәтиҗәдә такталар барлыкка килә.TG - глицеролдан һәм өч майлы кислоталардан алынган эфирлар, гадәттә май күзәнәкләрендә саклана.Гормоннар ашау арасындагы энергия өчен TG чыгаралар.TG йөрәк авырулары куркынычын арттырырга мөмкин һәм метаболик синдром билгесе булып санала;Шулай итеп, липид мониторингы мөһим, чөнки контрольсез дислипидемия коронар йөрәк авыруы үсешенә китерергә мөмкин.
Дислипидемиягә зарар ярдәмендә диагноз куелалипид профиль тесты.1Бу тест гомуми холестеринны, HDL холестеринны, TG һәм LDL холестеринын исәпли.
Диабет авыруы
Диабет авыруы - хроник авыру, ул организмның инсулин һәм глюкагон куллану дисфункциясе белән характерлана.Глюкагон аз глюкоза концентрациясенә җавап итеп чыгарыла, нәтиҗәдә гликогенолиз барлыкка килә.Инсулин азык кабул итүгә җавап итеп яшерелә, күзәнәкләр каннан глюкоза ала һәм аны саклау өчен гликогенга әйләндерә.Глюкагон яки инсулиндагы дисфункция гипергликемиягә китерергә мөмкин.Диабет ахыр чиктә күзләргә, бөерләргә, нервларга, йөрәккә һәм кан тамырларына зарар китерергә мөмкин.Диабет авыруы диагностикасы өчен кулланылган күп тестлар бар.Бу тестларның кайберләренә очраклы кан глюкозасы һәм ураза плазмалы глюкоза тестлары керә.
Эпидемиология
CDC мәгълүматлары буенча, 71 миллион Америка олыларында (33,5%) дислипидемия бар.Highгары холестеринлы 3 кешенең 1се генә контрольдә тора.Өлкән америкалыларның уртача холестерины 200 мг / дЛ.11 CDC исәпләвенчә, 29,1 миллион америкалылар (9,3%) шикәр авыруы белән авырган, 21 миллион диагноз куелган, 8,1 миллион (27,8%) ачыкланмаган. [2]
Гиперлипидемиябүгенге җәмгыятьтә киң таралган “байлык авыруы”.Соңгы 20 елда ул бөтен дөньяда югары индивидуальлеккә әйләнде.БСО мәгълүматлары буенча, XXI гасырдан алып, уртача 2,6 миллион кеше ел саен озак вакытлы гиперлипидемия аркасында йөрәк-кан тамырлары һәм цереброваскуляр авырулардан (кискен миокард инфаркты һәм инсульт кебек) үлә.Европа олыларында гиперлипидемиянең таралуы - 54%, һәм якынча 130 миллион Европа олыларының гиперлипидемиясе бар.АКШта гиперлипидемия авыруы шул ук дәрәҗәдә авыр, ләкин Европага караганда бераз түбән.Нәтиҗә күрсәткәнчә, АКШ-та ир-атларның 50 проценты һәм хатын-кызларның 48 проценты гиперлипидемиягә ия.Гиперлипидемия пациентлары церебраль апоплексиягә мохтаҗ;Әгәр дә кеше организмы күзендәге кан тамырлары блокланса, бу күрүнең кимүенә, хәтта сукырлыгына китерәчәк;Әгәр дә ул бөердә барлыкка килсә, ул бөер артериосклерозы, пациентның гадәти бөер функциясенә йогынты ясауга һәм бөер җитешсезлегенә китерәчәк.Әгәр ул түбән экстрементларда булса, некроз һәм җәрәхәтләр булырга мөмкин.Моннан тыш, югары кан липидлары шулай ук гипертония, үлән ташлары, панкреатит һәм картайган деменсия кебек катлауланулар китерергә мөмкин.
Белешмәләр
1. Милли холестерин мәгариф программасының өченче отчеты (NCEP) Өлкәннәрдә югары кан холестеринын табу, бәяләү һәм дәвалау буенча экспертлар советы (Өлкәннәрне дәвалау панели III) йомгаклау отчеты.Тираж.2002; 106: 3143-3421.
2. CDC.Диабетның милли статистикасы отчеты.14 октябрь, 2014. www.cdc.gov/diabetes/data/statistics/2014statisticsreport.html.2014 елның 20 июленә кертелгән.
3. CDC, йөрәк авырулары һәм инсультны профилактикалау бүлеге.Холестерин фактлары.www.cdc.gov/dhdsp/data_statistics/fact_sheets/fs_cholesterol.htm.2014 елның 20 июленә кертелгән.
4. Голдберг А. Дислипидемия.Merck Manual Professional Version.www.merckmanuals.com/professional/endocrine_and_metabolic_disorders/lipid_disorders/dyslipidemia.html.2014 елның 6 июленә кертелгән.
5. Милли йөрәк, үпкә һәм кан институты.Bloodгары кандагы холестеринны барлау.https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/hbc/.2014 елның 6 июленә кертелгән.
6. Вашингтон университеты веб-сервер курслары.Холестерин, липопротеиннар һәм бавыр.http://courses.washington.edu/conj/bess/cholesterol/liver.html.2014 елның 10 июленә кертелгән.
7. Майо клиникасы.Highгары холестерин.www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/triglycerides/art-20048186.2014 елның 10 июнендә.
8. Diabetes.co.uk.Глюкагон.www.diabetes.co.uk/body/glucagon.html.2014 елның 15 июленә кертелгән.
9. Майо клиникасы.Диабет.www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/basics/tests-diagnosis/con-20033091.2014 елның 20 июнендә.
Пост вакыты: 17-2022 июнь